Verslag van de werkweek 2011
De voorspellingen voor week 30 waren redelijk te noemen, al begon het, inmiddels bijna traditioneel, met regen. De traditionele welkomstmaaltijd van haring en aardappelen werd voor de zekerheid binnen genuttigd. De eerste excursie 's avonds naar Kalleby was meer dan de moeite waard. In een nat avondzonnetje liep de hele groep naar de top van de heuvel vanwaar je een prachtig uitzicht hebt over het Kalleby gebied. Met een beetje fantasie zie je dan hoe het landschap er in de Bronstijd uitgezien moet hebben.
Toen het donker genoeg was, werd de lamp op de prachtige rots met lurespelers gezet.
Het traditionele bezoek aan een aantal ingeschilderde rotsen van Tanum op zondag werd helaas ook dit jaar weer afgelegd in de regen. Een voordeel is dan altijd wel dat de niet ingeschilderde afbeeldingen net even wat beter te zien zijn.
Ook de maandag was nog regenachtig, maar daarna klaarde het gelukkig op, zodat we ons vanaf woensdag vol konden concentreren op de documentatie, al was de nachtbelichting nog in de regen gedaan.
Door de twee voorafgaande slechte zomers, was de keuze gevallen op een aantal rotsen die snel zouden opdrogen. Het nadeel was dat deze rotsen vrij ver uit elkaar lagen, waardoor met name Gerhard veel heeft moeten rijden en lopen. De groep van Mariann begon aan de vrij verweerde rots bij Satelitstation. Op het paneel staan twee prachtige boten uit de vroegste periode van de Bronstijd, die vergelijkbaar zijn met de afbeelding van de boot op het zwaard van Rørby. Op de andere helft staan echter een paar boten uit de latere periode van de Bronstijd.
De groep van Anne kwam te werken in Litsleby, op de T65. Deze rots is een aantal jaren toegedekt geweest met isolatiemateriaal, in een poging de verwering onder controle te krijgen. Ook deze rots was behoorlijk verweerd en lastig te documenteren. Volgens de oude gegevens over de rots zou het paneel bestaan uit 27 boten, 6 mensfiguren, 3 dierfiguren en 60 schaalkuiltjes. Met de frottage techniek konden we echter een totaal van 58 boten, 10 mensfiguren, 7 dieren en 107 schaalkuiltjes zichtbaar maken. Er is dan ook keihard gewerkt om alles goed en juist in te schilderen.
In Italië maken ze al jaren gebruik van spiegels om overdag het effect van de nachtbelichting te krijgen. Een methode die we ook in Tanum meer en meer gaan gebruiken.
De groep van Jurri kwam terecht in Krokholmen. Ook hier was de rots zeer verweerd en verre van eenvoudig. Het paneel is een jaar of 10 geleden ook gedocumenteerd binnen het RockCare project en het is zeer interessant om te zien in hoeverre de verwering is toegenomen.
Niet ver van dit paneel ligt een bijzondere rotstekening die dateert uit 1817. In dat jaar liet Carl Georg Brunius een Latijnse inscriptie aanbrengen op een rots in Tanums Prästegården. De inscriptie was een eerbetoon aan zijn vader Gomer Brunius. Carl Georg Brunius was een van de eerste rotstekening onderzoekers van de 19de eeuw. Wat hij niet wist, is dat de rots ook door de mensen uit de Bronstijd is gebruikt. De oude gegevens maken namelijk melding van 6 schaalkuiltjes. Tijdens het frotteren bleek echter, dat er ook twee mensfiguren in de adoranthouding op de rots zijn aangebracht. Had Brunius dit geweten, zou hij zeker een andere rots hebben uitgezocht.
In mei, tijdens de localisatieweek, hebben we een aantal dagen doorgebracht op Bro en Smörsten, omdat we deze rotsen graag willen documenteren. We hebben toen veel mos weggenomen, waardoor er minder water als het ware blijft hangen en de rotsen dus sneller drogen. Helaas gooide de regen de eerste dagen van de werkweek toch roet in het eten en moest de groep van Ellen uitwijken naar een andere rots. De kleinere rotsen rondom Smörsten waren wel droog, zodat de groep van Joachim daar kon blijven.
Op de rots staan een paar mooie kleine boten met mensfiguren en een dierfiguur, dat Elfe jaren geleden de "de zwangere koe bij maanlicht" heeft genoemd. De groep heeft in totaal drie kleinere rotsen gedocumenteerd.
De groep van Ellen kwam uiteindelijk terecht op een van de vele rotsen in Litsleby met de bekende ploegscène waarbij de eerste twee voren zijn gemaakt en de derde in de maak is. Ook deze rots is eerder gedocumenteerd (1998) en ook hier is het interessant om te zien welk effect de verwering in de tussenliggende jaren heeft gehad.
Bovendien wordt er, mede dankzij het SHFA project, hogere eisen gesteld aan de kwaliteit van de frottages. Deze moeten zo homogeen mogelijk zijn, zodat na het scannen en samenstellen een zo goed mogelijk beeld van het rotsoppervlak beschikbaar komt voor huidig en toekomstig onderzoek. Meer informatie vind je op de website van SHFA
De werkweek heeft niet alleen tot doel om met veel man- en vrouwkracht een groot aantal rotsen te documenteren, maar ook om deze mensen op te leiden in dit werk. Achtergrondinformatie is dus ook nodig. Lezingen over de rotstekeningen zijn hierbij van groot belang. Naast de min of meer vaste sprekers, zoals Prof. em. Jarl Nordbladh en Fil. dr. Ulf Bertilsson, waren er ook een interessante lezingen van Prof.Dr. M. Nicolás Caretta, Coord. Archaeology Univertity of San Luis Potosi, Mexico en Dr. Margaret Berrier/ARARA - Rock Art in New Mexico.
Ook dit jaar kunnen we weer met tevredenheid terugkijken. Het grootste deel van de rotsen die we hoopten te kunnen documenteren, zijn gedaan. Het was een fantastische week en, ja heus, er hebben zich nu al mensen aangemeld voor volgend jaar!
Heeft u ook interesse? Neem dan even contact met ons op, of bezoek de site van het Museum.Bovengenoemde foto's zijn het resultaat van de documentatie uitgevoerd door Tanums Hällristningsmuseum Underslös. Tekst: Ellen Meijer
© Tanums Hällristningsmuseum Underslös / Scandinavian Society for Prehistoric Art.
Onze dank gaat uit naar Tanums Hällristningsmuseum Underslös voor het mogen gebruiken van de foto's.