Verslag van de werkweek 2009

Het was heel spannend wat het weer zou gaan doen. Eind juni was het prachtig, veel zon en erg warm, zodat de rotsen in Sotetorp droog waren. Het weer sloeg echter om en de verwachtingen voor week 30 werden niet beter. De traditionele welkomsmaaltijd met zout-zoet-zure haring op zaterdagavond moest dus binnen gehouden worden. Het bezoek aan de rots in Kalleby was redelijk droog maar toen we zondagmiddag kennis maakten met de ingeschilderde rotsen van Tanum moesten we bij Fossum de auto’s invluchten voor een geweldige hoosbui. Daarna klaarde het weer op zodat we ’s avonds met de groepen naar de eigen rots konden gaan om die met strijklicht te onderzoeken.

We besloten, ondanks de druipende rotsen, toch te proberen om in Sotetorp te gaan werken. Jurri's groep kreeg T 362 toegewezen, de laatste rots in de reeks van Sotetorp, met mooie figuren, natuurlijk veel boten, mensen en dieren. De twee mensen rechts boven zijn in mei gevonden. Ze waren moeilijk om goed in te schilderen want ze waren in de verwering bijna niet meer te zien. Een aantal boten hebben bronsbijlen en luren. Een dier heeft een mooi gewei en een ander werd door ons “het schaap met 5 poten” genoemd. Sommige boten zijn niet afgemaakt, maar je kunt zien hoe ze hadden moeten worden door de “pickhuggning” die men blijkbaar in de Bronstijd aanbracht om de vorm te bepalen.

Andere groepen hadden minder geluk met hun rots, deels omdat ze groter waren, maar vooral omdat het een gevecht was met het water dat er overheen stroomde. Op T 356, de rots met de acrobaat, zaten tijdens het frotteren twee mensen boven de rots om het steeds terugkomende water met handdoeken op te vangen.

Het barende vrouwtje van T 359 kon ingeschilderd worden ondanks de waterloop die er vlak langs liep. Naast het vrouwtje is nog een been en een voet te zien. Het zal dus de bedoeling zijn geweest om nog een vrouw te maken, waar ze toen niet meer toe zijn gekomen. De grootste verrassing kwam echter bij de bestudering van de frottages toen Ellen nog een vrouw in de verwering vond. Een zeer bijzondere nieuwe vondst.

Iets dergelijks overkwam Jurri's groep toen ze een klein rotsje in Litsleby documenteerden. Na het inschilderen is de rots meteen afgedekt omdat het weer eens begon te regenen. Bij de bestudering van de frottages werd een mensfiguur ontdekt, die vrijdagochtend alsnog ingeschilderd kon worden.

   

Alle rotsen werden nog net voor de regen van woensdagmiddag zorgvuldig met plasticfolie afgedekt zodat we toch zaterdagochtend konden kijken wat de verschillende groepen hadden gedaan. Mooie foto’s waren toen niet mogelijk, want de regen kroop toch ook onder het plastic.

We zijn niet klaar in Sotetorp en zullen in 2010 verder moeten gaan. Daar zal niemand iets tegen hebben want het is een schitterende locatie.

De werkweek heeft niet alleen tot doel om met veel man- en vrouwkracht een groot aantal rotsen te documenteren, maar ook om deze mensen op te leiden in dit werk. Achtergrondinformatie is dus ook nodig. Lezingen over de rotstekeningen zijn hierbij van groot belang. Dit jaar is het 100 jaar geleden dat Unesco werd opgericht. Bovendien is het dit jaar 30 jaar geleden dat de rotsgravures van Val Camonica opgenomen werden op de Wereld Erfgoedlijst. Reden genoeg om een van de archeologen van Val Camonica, Alberto Marretta, uit te nodigen om een lezing te houden over de rotsgravures van Italie. Natuurlijk maakte hij ook van de gelegenheid gebruik om onze documentatie techniek beter te leren kennen. Een deel van de lezingen stonden in het teken van dit dubbele jubileum. Sinds enkele jaren zijn Tanumshede en Capo di Ponte namelijk zogenoemde vriendschapssteden.

Dit jaar was ook de publieke belangstelling groter dan anders. Zowel in Strömstadstidningen als in Bohusläningen heeft een artikel gestaan over het Arbetsseminar en de Zweedse lokale radio heeft een 10 minuten durende documentaire uitgezonden met intervieuws van Gerhard Milstreu, Anne Cole en Ellen Meijer.

Ondanks dat het een van zwedens slechtste en vooral natste zomers van de afgelopen 50 jaar is geweest, kunnen we toch met tevredenheid terugkijken. Ruim 60% van de rotsen die we voor ogen hadden te documenteren, zijn gedaan. Bovendien zijn er een paar toch spectaculaire nieuwe vondsten gedaan. Behalve de 'derde vrouw' op Sotetorp, hebben we in Krokholmen op een rots waar 2 cirkelkruizen bekend waren, een groep van 8 of 9 cirkelkruizen gevonden die min of meer in een rozet-vorm zijn afgebeeld. Iets wat we nog niet eerder hebben gezien op de in totaal ruim 2000 bekende rotsen in Bohuslæn. De rots is helaas zo verweerd, dat we moesten besluiten hem voor tenminste een jaar volledig af te dekken. Datzelfde is gedaan met nog een kleine rots in Krokholmen waar we tussen de mossen en korstmossen een mensfiguur vonden die nog niet bekend was. Er liggen dus nog een paar prachtige en spectaculaire rotsen op ons te wachten.

Het was een fantastische week en, ja heus, er hebben zich nu al mensen aangemeld voor volgend jaar! Heeft u ook interesse? Neem dan even contact met ons op, of bezoek de site van het Museum.

Bovengenoemde foto's zijn het resultaat van de documentatie uitgevoerd door Tanums Hällristningsmuseum Underslös. Teksten: Jurri Jurriaanse en Ellen Meijer
© Tanums Hällristningsmuseum Underslös / Scandinavian Society for Prehistoric Art.
Onze dank gaat uit naar Tanums Hällristningsmuseum Underslös voor het mogen gebruiken van de foto's.