Backa

De zuidelijkste van de 10 rotsen vindt u door 30 km ten noorden van Uddevalla de E6 te verlaten en links af weg 162 richting Lysekil in te slaan. Na circa 9 km passeert u de kerk van Bro, 2 km verder langs weg 162 staat het bord Brastad k:a (kerk) en Hällristningar naar links. Deze weg gaat over de spoorlijn. Na ruim 1 km gaat u rechtsaf. De eerste rots ligt circa 300 m verder.

Veel van Bohuslän's meest raadselachtige gravures liggen langs de oude dorpsweg tussen Backa en Immestad. Dit is dan ook de reden dat het de Via Sacra (de heilige weg) van de rotsgravures wordt genoemd. De panelen liggen vlakbij de weg. Aan de overkant van de weg ligt een vallei met akkervelden en weilanden. Omdat het land hier zonder twijfel 3000 jaar geleden al werd bewerkt, is het goed mogelijk dat de weg even oud is. Er zijn in totaal 16 panelen met een grote variatie aan afbeeldingen, die allen op loopafstand van elkaar liggen. Van deze panelen zijn er echter slechts twee ingekleurd.

De bekendste gravure hier wordt de schoenmaker genoemd. Het is een 150 cm. groot overdreven fallisch weergegeven mansfiguur, met een hamerachtig gereedschap in zijn ene hand, een groot hoofd en een zwaar halssnoer. De Noorse leraar Peder Alfsön ontdekte deze gravure al in de 17e eeuw en maakte er een tekening van. Hij dacht dat de afbeelding was gemaakt door leerling steenhouwers die in de buurt meewerkten aan de bouw van een kerk.

Toen Alfsön de beroemde schoenmaker schetste, zorgde hij onbewust voor de eerste documentatie van een rotsgravure in Zweden, of liever Noorwegen, omdat Bohuslän toen nog een deel van Noorwegen was. Pas in de 18e eeuw realiseerde men zich dat de gravures zeer oud waren. Eerst werd gedacht dat de afbeeldingen historische gebeurtenissen uitbeelden, zoals bijvoorbeeld zeegevechten tussen Vikingen en tegen mogelijk plunderaars. Geleidelijk aan realiseerde men zich dat de meeste gravures in de Bronstijd waren aangebracht.

Andere afbeeldingen hier zijn een wagen met twee trekdieren, boten, mensen en enkele vogels. De vogels hebben vrij lange poten, wat doet vermoeden dat hier kraanvogels zijn afgebeeld.

De tweede ingeschilderde rots ligt ongeveer 700 meter verderop. Het 8 m brede paneel toont een paar typische afbeeldingen, waaronder twee merkwaardige grote dieren, met trieste koppen en lange staarten, maar er zijn ook meer normaal uitziende herten en honden afgebeeld.

Op dit ruim 8 meter brede paneel is onder meer een zonnewagen te zien. Twee wielen dragen een grote zonneschijf waaraan een trekstang is gemonteerd.

Cirkels en schijven zijn regelmatig terugkerende thema's in de gravures van Bohuslän en alleen al in Backa zijn er ongewoon veel. Sommige zijn omgeven door mensen en stralingsgewijze uitsteeksels. Anderen worden getrokken door paarden, vervoerd met boten of staan op een soort statief. Het gaat hierbij om afbeeldingen van de zon, die ongetwijfeld te maken hadden met de vruchtbaarheidscultus en dus duiden op een zonaanbidding. Een van de afbeeldingen hier toont een cultische zonnewagen bestaande uit twee wielen die een grote zonneschijf dragen waaraan een trekstang is gemonteerd.

     

Op een andere, niet ingeschilderd paneel, staat onder meer een ruim 3 m lange boot met een spiraalvormige boeg. Achter en onder de boot zijn vele schaalkuiltjes geplaatst. Een ander paneel bezit een grote schijf dat op een driebenig frame is geplaatst. Deze afbeeldingen zijn echter heel moeilijk te zien.

Met uitzondering van de 'rood' ingekleurde afbeeldingen, zijn alle foto's gemaakt tijdens de documentatieweek georganiseerd door Tanums Hällristningsmuseum Underslös / Scandinavian Society for Prehistoric Art. De copyright berust bij deze organisatie.
Onze dank gaat dan ook uit naar Tanums Hällristningsmuseum Underslös voor het mogen gebruiken van de foto's.